Podstawowe informacje o parze wodnej

  1. Efektywne wykorzystanie pary i odwadniaczy

     
    1. Efektywne wykorzystanie ciepła kondensatu

 

    1.  

      Po uwolnieniu energii ciepła utajonego w parze ta ulega skropleniu i zamienia się w kondensat. Kondensat, który generowany jest w różnych urządzeniach wykorzystywanych w procesach technologicznych i urządzeniach do wymiany ciepła, musi zostać niezwłocznie odprowadzony. Jeśli kondensat pozostanie w tych urządzeniach, może to spowodować spadek wydajności wymiany ciepła i uderzenie hydrauliczne podczas ponownego uruchamiania. Jednak odprowadzany kondensat wysokotemperaturowy ma dużo energii (ciepła jawnego), dlatego warto go ponownie wykorzystać.

       

      Wykorzystanie ciepła kondensatu można podzielić na trzy kategorie:

       
      • Wykorzystanie pary rozprężnej

      • Wykorzystanie ciepła jawnego z odwadniaczy termostatycznych

      • Odzyskiwanie kondensatu

 

 

        1. Wykorzystanie pary rozprężnej

         

        Jak opisano w części o “parze rozprężnej”, część kondensatu, gdy wejdzie do środowiska o niskim ciśnieniu z otoczenia o wysokim ciśnieniu, ponownie odparuje i stanie się parą rozprężną. Para rozprężna i para wytworzona z kotła pozostają parą, która może być wykorzystana jako ciepło utajone. Kondensat z wysokotemperaturowego urządzenia do wymiany ciepła jest kierowany do zbiornika rozprężnego ustawionego na odpowiednie ciśnienie, tworząc parę rozprężną, która jest często stosowana w niskotemperaturowych urządzeniach do wymiany ciepła. Ponadto kondensat odprowadzany z odwadniaczy częściowo ponownie odparowuje i jest używany w taki sam sposób, jak opisano powyżej.

         

        Rysunek 5.1 przedstawia przykład instalacji w zakładzie. Kondensat z parowego podgrzewacza wstępnego powietrza ponownie odparowuje w zbiorniku rozprężnym. Wytworzona para rozprężna jest dostarczana do odgazowywacza, natomiast reszta kondensatu jest dostarczana do podgrzewacza wody zasilającej o niskiej temperaturze.

        W tabelach 5.1 i 5.2 można znaleźć ilość i objętość pary rozprężnej generowanej w zbiornikach rozprężnych.

         

        Figure 5.1 Use of flash steam in boiler factory.png

         

        Rysunek 5.1 Wykorzystanie pary rozprężnej w instalacji

         

        Tabela 5.1 Ilość pary rozprężnej (%)

        Wysokie ciśnienie poboczne
        (MPa)

        Ciśnienie w zbiorniku rozprężnym (MPa)

        0

        0.03

        0.05

        0.1

        0.15

        0.2

        0.3

        0.4

        0.5

        0.6

        0.8

        1.0

        1.2

        1.4

        1.6

        1.8

        0.1

        3.7

        2.5

        1.7

        0.2

        6.2

        5.0

        4.2

        2.6

        1.2

        0.3

        8.1

        6.9

        6.1

        4.5

        3.2

        2.0

        0.4

        9.7

        8.5

        7.7

        6.1

        4.8

        3.6

        1.6

        0.5

        11.0

        9.8

        9.1

        7.5

        6.2

        5.0

        3.1

        1.4

        0.6

        12.2

        11.0

        10.3

        8.7

        7.4

        6.2

        4.3

        3.0

        1.3

        0.8

        14.2

        13.1

        12.3

        10.8

        9.5

        8.3

        6.4

        4.8

        3.4

        2.2

        1.0

        15.9

        14.8

        14.2

        12.5

        11.2

        10.8

        8.2

        6.6

        5.3

        4.0

        1.9

        1.2

        17.4

        16.3

        15.5

        14.0

        12.7

        11.6

        9.8

        8.2

        6.9

        5.7

        3.5

        1.7

        1.4

        18.7

        17.6

        16.9

        15.4

        14.1

        13.0

        11.2

        9.6

        8.3

        7.1

        5.0

        3.2

        1.5

        1.6

        19.0

        18.8

        18.1

        16.6

        15.3

        14.3

        12.4

        10.9

        9.6

        8.4

        6.3

        4.5

        2.9

        1.4

        1.8

        21.0

        19.9

        19.2

        17.7

        16.5

        15.4

        13.6

        12.1

        10.8

        9.6

        7.5

        5.7

        4.1

        2.7

        1.3

        2.0

        22.0

        20.9

        20.9

        18.8

        17.5

        16.5

        14.7

        13.2

        11.9

        10.7

        8.7

        6.9

        8.3

        3.8

        2.5

        1.2

         

        Tabela 5.2 Objętość pary ponownie odparowanej (m<sup>3</sup>)

        Wysokie ciśnienie poboczne
        (MPa)

        Poziomy ciśnienia w zbiorniku rozprężnym (MPa)

        0

        0.03

        0.05

        0.1

        0.15

        0.2

        0.3

        0.4

        0.5

        0.6

        0.8

        1.0

        1.2

        1.4

        1.6

        1.8

        0.1

        61

        33

        20

        0.2

        103

        67

        50

        23

        9

        0.3

        135

        93

        72

        41

        23

        12

        0.4

        161

        115

        91

        55

        35

        22

        8

        0.5

        184

        133

        107

        68

        45

        31

        14

        5

        0.6

        203

        149

        122

        78

        54

        38

        20

        11

        4

        0.8

        237

        176

        145

        97

        70

        51

        30

        13

        11

        6

        1.0

        266

        199

        168

        113

        82

        62

        39

        25

        17

        11

        4

        1.2

        290

        219

        183

        126

        93

        72

        46

        31

        22

        16

        8

        3

        1.4

        312

        237

        199

        139

        103

        80

        53

        37

        27

        20

        11

        6

        2

        1.6

        332

        254

        214

        150

        112

        88

        59

        42

        31

        23

        14

        8

        4

        2

        1.8

        351

        269

        227

        160

        121

        95

        64

        46

        35

        27

        16

        10

        6

        4

        2

        2.0

        368

        279

        238

        170

        128

        102

        69

        50

        38

        30

        19

        12

        8

        5

        3

        1


         
        1. Wykorzystanie ciepła jawnego poprzez zastosowanie odwadniaczy termostatycznych

         

        Odwadniacz to urządzenie, które szybko odprowadza wytworzony kondensat na zewnątrz układu. Generalnie im szybciej odprowadzany jest kondensat, tym lepsza jest wydajność układu. Pozostawienie kondensatu w układzie ma wiele wad i nie niesie żadnych korzyści.

         

        Na początku lat siedemdziesiątych firma MIYAWAKI INC. opracowała odwadniacz termostatyczny, który aktywnie wykorzystuje ciepło jawne kondensatu, pozwalając mu pozostać w odwadniaczu, nawet jeśli jest to sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Był to wówczas rewolucyjny odwadniacz, ponieważ odwadniacze posiadają mechanizm umożliwiający wcześniejsze ustawienie odpowiedniej temperatury odprowadzenia kondensatu (wyraźnie niższej od temperatury nasycenia), a nie odprowadzenie kondensatu, gdy przekracza tę temperaturę. W samym środku pierwszego kryzysu naftowego i szybko rosnącej świadomości potrzeby „oszczędzania energii” odwadniacz kontrolujący temperaturę był stosowany coraz częściej w przewodach pary w zakładach lub zastępował odwadniacze dyskowe itp. W krótkim czasie ugruntowało to jego pozycję jako „odwadniacza energooszczędnego”.

         

        Główne cechy odwadniaczy termostatycznych:

         
        • Efektywnie wykorzystują ciepło kondensatu (ciepło jawne), szczególnie w przypadku przewodów pary.

        • Nie dochodzi do wycieku pary, ponieważ po stronie pierwotnej korpusu odwadniacza tworzy się uszczelnienie kondensatu.

        • Nie ma (lub jest mało) pary rozprężnej, ponieważ temperatura odprowadzania kondensatu jest niska.
          Posiada następujące zalety wydajności odwadniacza:
          ・ Zmniejsza erozję zaworów i ma dobrą trwałość.
          ・ Powierzchnia przepływu kondensatu po stronie wtórnej wylotów odwadniacza staje się znacznie większa, a rozmiar przewodów kondensatu można odpowiednio zmniejszyć.

         

        Rysunek 5.2 przedstawia oszczędność pary dzięki wykorzystaniu ciepła utajonego.
        Na przykład gdy temperatura odprowadzania kondensatu została ustawiona na 70℃ przy ciśnieniu 0,5 MPa (temperatura pary nasyconej wynosi 159℃), oszczędność pary wynosi około 15% w porównaniu do odprowadzania kondensatu w temperaturze pary nasyconej.

         

        Figure 5.2.png

         

        Rysunek 5.2 Temperatura odprowadzania kondensatu i wskaźnik zaoszczędzonej pary

        1. Odzyskiwanie kondensatu

         

        Kondensat generowany w urządzeniach instalacji parowej jest przekazywany do przewodu odprowadzenia kondensatu. Zarówno pod względem ekonomicznym, jak i ekologicznym pożądane jest, aby kondensat nie odpływał, ale był ponownie wykorzystywany. Istnieje kilka sposobów ponownego wykorzystania kondensatu. Tutaj omówimy odzyskiwanie kondensatu do zbiornika wody zasilającej kocioł. Cechą tego odzyskiwania i wykorzystania jest to, że sam kondensat jest również ponownie wykorzystywany.

         

        Kocioł to rodzaj urządzenia do podgrzewania i odparowywania wody pod wysokim ciśnieniem oraz odprowadzania powstałego kondensatu do przewodów pary. Woda musi zawsze zachowywać odpowiednią jakość, aby mogła być używana w kotle. Jest ona uzdatniana materiałami chemicznymi używanymi do przetwarzania. Następnie sprawdzana jest jakość wody i w przypadku wykrycia jej pogorszenia przeprowadzane jest uzdatnianie. Uzdatnianie to nazywamy odmulaniem.

         

        Zatem wytwarzanie pary w kotle wymaga paliwa, a także środków do uzdatniania wody i tak dalej, a wszystko to generuje koszty. Im większa liczba procesów odmulania, tym więcej wody kotłowej i pozostałej w niej energii zostanie zutylizowane. Kondensat to praktycznie czysta woda po uzdatnieniu i destylacji. Dzięki temu idealnie nadaje się do stosowania jako woda kotłowa. Kondensat należy aktywnie odzyskiwać, ponieważ może przynieść następujące korzyści:

         
        • Zmniejszenie kosztów zaopatrzenia w wodę

        • Zmniejszenie kosztów paliwa

        • Zwiększenie efektywności wytwarzania pary z kotłów

        • Zmniejszenie liczby przedmuchów kotłów i strat energii

        • Zmniejszenie kosztów uzdatniania wody

        Rzeczywista skuteczność różni się w zależności od zakładu i musi być oszacowana niezależnie, ale poniższy przykład jest pomocny w oszacowaniu przybliżonej skuteczności.

         

        Wymagania wstępne:

         

        (Warunek wstępny)

         
        Ilość pary wytworzonej w kotle : 10 000 kg/h
        Czas pracy : 24 godz./dzień (8760 godz./rok)
        Temperatura dopływu wody kotłowej : 15℃
        Temperatura kondensatu : 90℃ (całość jest odprowadzana, ale nie cały kondensat jest odzyskiwany)
        Koszty wody zasilającej kocioł : 50 JPY/m3
        Wydajność pracy kotła : 85%
        Koszt paliwa (cena gazu) : 2000 JPY/GJ (gigadżul) (1,1 JPY/kWh)
        (1 GJ=1 000 000 kJ)
         

        (Koszt paliwa)

         

        Po pierwsze, na każdy 1 kg nieodzyskanego kondensatu potrzebny jest 1 kg nowej wody nieprzetworzonej. Obliczmy koszt podgrzania takiej wody nieprzetworzonej do 90°C. (⊿T=90℃-15℃=75℃) Ilość ciepła potrzebna do podniesienia temperatury wody nieprzetworzonej można obliczyć zgodnie z następującym wzorem.

         

        Q=m×Cp×⊿T

         

        Gdzie:

        Q : Ilość ciepła (kJ)
        m : Masa materiału (kg)
        Cp : Ciepło właściwe materiału (kJ/kg℃) (Ciepło właściwe wody wynosi 4,19 kJ/kg℃)
        ⊿T : Zwiększona temperatura materiału (℃)
         

        W tym przykładzie m, Cp, ⊿T wynoszą odpowiednio 1 kg, 4,19 kJ/kg℃, 75℃. Wartości te można podstawić we wzorze w następujący sposób.

         

        Q=1 kg×4,19kJ/kg℃×75℃=314 kJ

         

        Jest to ilość ciepła w przeliczeniu na jednostkę masy.

         

        Ponieważ jest to ilość ciepła w przeliczeniu na jednostkę masy, możemy obliczyć roczne zapotrzebowanie na ciepło w wysokości 314 kJ/kg.

         

        10 000 kg/h×314 kJ/kg×8,760 h/rok=27 506 GJ

         

        Ponieważ sprawność kotła wynosi 85%, rzeczywistą ilość wymaganego ciepła można obliczyć zgodnie z poniższym:

         

        27 506 GJ/0,85=32 360 GJ/rok

         

        Przyjmując koszt paliwa (cenę gazu) w wysokości 2000 JPY za GJ, roczny koszt paliwa wynosi

         

        32,360GJ/rok×2000 JPY/GJ=64 720 000 JPY/rok

         

        (cena wody nieprzetworzonej)

         

        Następny jest koszt dostarczanej wody (wody nieprzetworzonej). Cena wody zależy od objętości, a gęstość wody w temperaturze otoczenia wynosi około 1000 kg/m3. Zatem wymagana roczna ilość dostarczanej wody, którego to zapotrzebowania nie pokrywa kondensat odzyskiwany, jest taka, jak wykazano poniżej.

         

        (8760 h/rok×10 000 kg/h / (1000 kg/m3)=87 600 m3/rok

         

        Koszt roczny oblicza się, mnożąc to przez koszt wody dostarczanej do kotła w wysokości 50 JPY/m3 w następujący sposób:

         

        87 600 m3/rok×50 JPY/m3=4 380 000 JPY/rok

         

        Sumę kosztów paliwa i nieprzetworzonej wody przedstawiono poniżej.

         

        64 720 000+4 380 000=69 100 000 JPY/rok

         

        W tym przykładzie koszty zaoszczędzone na samym tylko paliwie i wodzie wynoszą prawie 70 milionów JPY, a to znacząca kwota. Ponadto efektywność odzyskiwania kondensatu jest znacznie większa, jeśli weźmiemy pod uwagę koszty uzdatniania wody, koszty odmulania i koszty odprowadzania kondensatu. Ponieważ obliczenia zakładają 100% wydajność odzysku energii cieplnej, konieczne jest dla tego przykładu dokładne oszacowanie ten wydajności.